Ngày 18/7/2025, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành văn bản số 379/UBND-NC nhằm triển khai nghiêm túc Công điện số 105/CĐ-TTg ngày 07/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Công điện này được đưa ra sau vụ cháy tại căn hộ 019, căn hộ 020 chung cư Độc Lập, Thành phố Hồ Chí Minh, thể hiện sự cấp bách và quyết tâm của toàn tỉnh trong công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH). Mục tiêu chính là tăng cường ý thức tự phòng ngừa, đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe và tài sản cho mọi người dân, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn.

1. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và kiểm tra công tác PCCC và CNCH

Thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể cùng Chủ tịch UBND các xã, phường được yêu cầu tập trung chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các văn bản về PCCC và CNCH. Điều này bao gồm việc nắm vững quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và các quy định pháp luật; phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu để tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên. Các đơn vị cần phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian để triển khai quyết liệt, hiệu quả. Đồng thời, phải kiểm tra ngay các điều kiện đảm bảo an toàn PCCC và CNCH, kịp thời khắc phục, loại bỏ các nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn. Mỗi đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải gương mẫu thực hiện các quy định PCCC tại cơ quan, gia đình và nơi cư trú.

2. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về PCCC và CNCH

Công tác tuyên truyền được xác định là trọng tâm để tạo sự chuyển biến tích cực, nâng cao ý thức “tự phòng ngừa là chính” của mỗi cơ quan, đơn vị, cơ sở, hộ gia đình và cá nhân. Nội dung tuyên truyền cần dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện.

• Công an tỉnh chủ trì, phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn phòng ngừa cháy nổ trong sử dụng điện, gas, hóa chất, sử dụng lửa (đặc biệt chú ý thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, đốt nương), sắp xếp hàng hóa gọn gàng, an toàn, trang bị phương tiện PCCC và mở lối thoát nạn theo phương châm “4 tại chỗ”. Công an tỉnh cũng hướng dẫn cụ thể biện pháp phòng ngừa cháy tại các cơ sở nguy cơ cao như nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh, khu công nghiệp, chợ, siêu thị, chung cư, nhà trọ, kho chứa hàng, nơi trông giữ phương tiện, khu di tích văn hóa. Ngoài ra, Công an tỉnh sẽ tổ chức tập huấn kỹ năng PCCC và CNCH cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.

• Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí phối hợp xây dựng phóng sự, tin bài về PCCC, chú trọng phát sóng vào khung giờ vàng.

• Báo và Phát thanh, truyền hình Lào Cai duy trì chuyên trang, chuyên mục PCCC, thường xuyên xây dựng, phát sóng các phóng sự, tin bài cảnh báo, hướng dẫn an toàn điện và chống cháy lan.

• Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các cơ sở giáo dục tổ chức phổ biến, tuyên truyền PCCC cho giáo viên, học sinh, sinh viên và phụ huynh; tổ chức hoạt động trải nghiệm, ngoại khóa về PCCC; kiểm tra an toàn PCCC tại các trường học, đặc biệt là trường nội trú, bán trú.

• Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên vận động nhân dân tích cực chấp hành quy định PCCC bằng nhiều hình thức đa dạng; phát động phong trào “Toàn dân tự kiểm tra, tự khắc phục bảo đảm an toàn PCCC” gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; tổ chức đăng ký thi đua xây dựng khu dân cư, cơ quan, doanh nghiệp an toàn, điển hình tiên tiến về PCCC; xây dựng lực lượng nòng cốt theo phương châm “4 tại chỗ” và phát huy vai trò giám sát.

• UBND cấp xã đẩy mạnh tuyên truyền trực tiếp tại các cơ quan, trường học, khu kinh tế, khu công nghiệp, khu dân cư và trên mạng xã hội. Đặc biệt, chú trọng tuyên truyền tình hình cháy nổ, cảnh báo và hướng dẫn PCCC trên hệ thống loa truyền thanh cơ sở vào các khung giờ cố định. UBND cấp xã sẽ vận động 100% hộ gia đình có nhà từ 2 tầng trở lên mở lối thoát nạn thứ 2 (qua ban công, lô gia, lối lên mái, thang dây, ống tụt…); vận động mỗi hộ gia đình trang bị ít nhất 01 bình chữa cháy, công cụ phá dỡ thô sơ, và cài đặt, sử dụng thành thạo App “Báo cháy 114”.

3. Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm và hướng dẫn bảo đảm an toàn PCCC và CNCH Các lực lượng chức năng sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về PCCC.

• Công an tỉnh chủ trì kiểm tra kỹ điều kiện an toàn PCCC đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện, cơ sở quy mô lớn, tập trung đông người, nguy hiểm cháy nổ cao (như chợ, trung tâm thương mại, karaoke, quán bar, khách sạn, nhà trọ, chung cư, kho, xưởng sản xuất, khu công nghiệp, cửa hàng xăng dầu…). Công an tỉnh sẽ kiên quyết tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động và yêu cầu khắc phục ngay các tồn tại, vi phạm. Lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an cấp xã phối hợp với ngành Điện lực và chính quyền cơ sở tuyên truyền, khuyến cáo an toàn trong sử dụng điện, đặc biệt hệ thống điện sau công tơ, và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

• Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND cấp xã chỉ đạo lực lượng Kiểm lâm tăng cường kiểm tra an toàn PCCC rừng, cảnh báo sớm các khu rừng có nguy cơ cháy, và hướng dẫn thực tập phương án phòng ngừa.

• Sở Xây dựng chỉ đạo quản lý chặt chẽ hoạt động đầu tư, xây dựng, phát hiện và xử lý nghiêm các dự án, công trình vi phạm quy định; thẩm định thiết kế, nghiệm thu về PCCC và CNCH.

• UBND cấp xã xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng, cương quyết xử lý, rút giấy phép xây dựng, cưỡng chế phá dỡ công trình trái phép nếu không đảm bảo an toàn xây dựng, an toàn PCCC.

• Sở Công Thương và Công ty Điện lực Lào Cai kiểm tra thường xuyên an toàn mạng lưới điện, khắc phục ngay các điểm có nguy cơ chập cháy nổ (như đường dây cũ, xuống cấp, bảng điện quá tải, vị trí đấu nối), đồng thời tuyên truyền, khuyến cáo các biện pháp an toàn trong sử dụng điện tại hộ gia đình, chợ, trung tâm thương mại.

4. Quyết liệt thực hiện các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng Đây là một nhiệm vụ trọng yếu, được giao cho Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh để thực hiện hiệu quả Quy chế phối hợp trong PCCC rừng. Cụ thể:

• Tổ chức rà soát, diễn tập phương án PCCC rừng, kiểm tra đột xuất công tác đảm bảo an toàn trong mùa hanh khô, nắng nóng năm 2025, kịp thời phát hiện và khắc phục các nguy cơ cháy, cháy lan.

• Chỉ đạo lực lượng Kiểm lâm, các chủ rừng xây dựng phương án PCCC rừng, kiểm tra đường băng cản lửa, nguồn nước, việc cắm biển cảnh báo.

• Sẵn sàng lực lượng, phương tiện, hậu cần chữa cháy rừng kịp thời, hiệu quả; phối hợp huấn luyện nghiệp vụ chuyên sâu cho lực lượng bảo vệ rừng.

• Xây dựng và duy trì đường băng cản lửa theo TCVN 12829-1:2020, rà soát, khoanh vùng các điểm có nguy cơ sạt lở, thu dọn thực bì, cắm biển cảnh báo phòng chống cháy rừng tại các vị trí quan trọng.

• Giải quyết dứt điểm các mâu thuẫn, tranh chấp đất rừng, nương đồi giữa các hộ dân để không xảy ra các vụ hủy hoại rừng do mâu thuẫn.

5. Nâng cao trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, khu kinh tế, các khu công nghiệp Các đơn vị này có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến PCCC cho công nhân viên, người lao động; tổ chức tập huấn, bổ sung kiến thức, kỹ năng xử lý tình huống cháy nổ cho Đội PCCC cơ sở. Đồng thời, cần tổ chức kiểm tra an toàn PCCC, bảo trì, bảo dưỡng trang thiết bị, hệ thống kỹ thuật, phương tiện PCCC và CNCH để đảm bảo luôn hoạt động bình thường theo phương châm “4 tại chỗ”. Lối đi, hành lang thoát hiểm phải đảm bảo thông thoáng phục vụ thoát nạn khi có cháy nổ.

6. Duy trì chế độ thường trực 24/24 giờ và thực tập phương án Công an tỉnh chỉ đạo lực lượng PCCC chuyên ngành, PCCC cơ sở chủ động xây dựng và tổ chức thực tập các phương án chữa cháy và CNCH, phòng chống thiên tai. Lực lượng này phải sẵn sàng lực lượng, phương tiện theo phương châm “04 tại chỗ”, duy trì nghiêm túc chế độ thường trực 24/24 giờ để cứu chữa kịp thời, hiệu quả. Hàng năm, 100% khu dân cư phải tự tổ chức thực tập phương án chữa cháy, CNCH đề ra.

7. Hoàn thiện chính sách, pháp luật về PCCC và CNCH Các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương thường xuyên rà soát, phát hiện những khó khăn, vướng mắc, bất cập, hạn chế liên quan đến các quy định về PCCC và CNCH để kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế. Sở Tài chính sẽ chủ trì phối hợp để hoàn thành việc tích hợp nội dung quy hoạch hạ tầng về PCCC vào quy hoạch chung của tỉnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

8. Xử lý nghiêm trách nhiệm các tập thể, cá nhân vi phạm Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương được yêu cầu siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong chấp hành quy định của pháp luật về PCCC, chấn chỉnh toàn diện từ cấp tỉnh đến cấp xã, thôn, tổ, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác PCCC và CNCH. Công an tỉnh chủ trì, tăng cường kiểm tra, đôn đốc, đánh giá, chấn chỉnh kịp thời những sơ hở, thiếu sót, vi phạm. Mọi hành vi vi phạm về PCCC đều phải được xử lý nghiêm minh theo quy định với quan điểm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, kiên quyết đình chỉ, rút giấy phép hoạt động. Công an tỉnh cũng chỉ đạo đơn vị chức năng nhanh chóng điều tra làm rõ nguyên nhân các vụ cháy, tổ chức thẩm tra, đối chiếu việc thực hiện các quy định PCCC của các cơ quan, đơn vị liên quan để chấn chỉnh, rút kinh nghiệm và kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu cần.

Nhìn chung, công tác PCCC và CNCH giống như việc xây dựng một hệ thống miễn dịch vững chắc cho cộng đồng. Mỗi cá nhân, mỗi gia đình, mỗi cơ quan, doanh nghiệp đều là một tế bào trong hệ thống đó. Khi mỗi tế bào tự nâng cao ý thức phòng ngừa, tự trang bị kiến thức và phương tiện, và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, cả hệ thống sẽ trở nên kiên cố, sẵn sàng chống lại "mầm bệnh" hỏa hoạn, bảo vệ an toàn cho toàn xã hội.