Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của toàn thể đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, của xã hội và đồng bào DTTS trong thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình; thực hiện bình đẳng giới; phòng tránh mang thai ngoài ý muốn ở lứa tuổi vị thành niên; phòng, chống bạo lực gia đình; xoá bỏ hủ tục, cải tạo tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Tạo sự đồng thuận trong xã hội thúc đẩy thay đổi hành vi trong hôn nhân của đồng bào DTTS nhằm làm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực vùng đồng bào DTTS&MN trên địa bàn tỉnh Lào Cai. UBND tỉnh Lào Cai ban hành Kế hoạch số 165/KH-UBND ngày 14/3/2024 Công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai, năm 2024.

Các hoạt động thực hiện phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; giảm tỷ lệ phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con phải bám sát chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân và gia đình, dân số và phát triển phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương. Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông, vận động, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; giảm tỷ lệ phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con.  Đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan trong tổ chức triển khai thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; giảm tỷ lệ phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con.

Mục tiêu: Không để xảy ra kết hôn cận huyết thống. Giảm từ 30% trở lên số người tảo hôn so với năm 2023. Giảm từ 25% trở lên số phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con so với năm 2023. 100% xã, thôn, bản, hộ gia đình, dòng họ, thầy mo, thầy cúng, ông mai, bà mối,…vùng đồng bào dân tộc thiểu số ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về hôn nhân, gia đình. 100% học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông và thanh thiếu niên không phải là học sinh vùng đồng bào DTTS được tuyên truyền, cung cấp thông tin, kiến thức pháp luật liên quan về hôn nhân, gia đình và tác hại, hậu quả của tảo hôn, về chăm sóc sức khỏe sinh sản và thực hiện các biện pháp KHHGĐ. 100% hộ gia đình vùng đồng bào DTTS được tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân, gia đình. 65% cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên, người hoạt động không chuyên trách ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS được tuyên truyền, bồi dưỡng, hướng dẫn nâng cao năng lực, kỹ năng về vận động, tư vấn, truyền thông công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình và phòng, chống tảo hôn, kết hôn cận huyết thống từ 01 lần trở lên. Đẩy mạnh hoạt động của các Mô hình điểm can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Theo Kế hoạch Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức triển khai thực hiện các nội dung được giao trong Kế hoạch có hiệu quả; là cơ quan thường trực theo dõi, kiểm tra, tổng hợp, đánh giá, sơ kết, tổng kết việc tổ chức thực hiện; định kỳ báo cáo đánh giá kết quả thực hiện, đề xuất các giải pháp làm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con về Ủy ban Nhân dân tỉnh, Ủy ban Dân tộc. Tham mưu thành lập các Tổ công tác của tỉnh kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn tại các địa phương. Chủ trì, phối hợp với Ủy ban Nhân dân cấp huyện xây dựng Kế hoạch phát động, huy động toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân dân tham gia thực hiện Phong trào “Xã, thôn, bản không có tảo hôn, không có phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con”. Tổng hợp tình hình, kết quả thực hiện gửi Ủy ban Dân tộc và Ủy ban Nhân dân tỉnh.

Các cơ quan, đơn vị cũng được giao nhiệm vụ cụ thể trong đó: Sở Tư pháp tăng cường các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình cho nhân dân. Chỉ đạo Phòng Tư pháp phối hợp với các Phòng, ban của huyện, thị xã, thành phố rà soát số liệu trẻ em chưa được đăng ký khai sinh và hướng dẫn làm thủ tục khai sinh cho trẻ em.

Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, giảm số phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con của địa phương theo đúng chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Đưa mục tiêu, nhiệm vụ về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; giảm số phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương hàng năm. Bố trí kinh phí cho các cơ quan, đơn vị và UBND cấp xã triển khai thực hiện. Chỉ đạo UBND cấp xã nỗ lực ngăn chặn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tổ chức cho các thôn, bản, hộ gia đình, dòng họ, thầy mo, thầy cúng, ông mai, bà mối,…vùng đồng bào dân tộc thiểu số ký cam kết thực hiện không để xẩy ra tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con. Đảm bảo hàng năm 100% hộ gia đình vùng đồng bào DTTS được tuyên truyền, phổ biến tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con; 100% học sinh trung học cơ sở và thanh thiếu niên không phải là học sinh được tuyên truyền, cung cấp thông tin, kiến thức pháp luật liên quan về hôn nhân, gia đình và tác hại, hậu quả của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, sinh con trước 18 tuổi; về chăm sóc sức khỏe sinh sản và thực hiện các biện pháp KHHGĐ. Đẩy mạnh hoạt động của các Mô hình điểm Can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức chiến dịch truyền thông, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, giáo dục giới tính cho học sinh bậc Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông, góp phần giúp các em nhận thức được những tác hại của việc mất cân bằng giới tính, tảo hôn, hôn nhân cận huyết và phòng tránh xâm hại tình dục. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức bồi dưỡng cho Ban Chỉ đạo cấp xã, cán bộ làm công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại địa phương. Đảm bảo năm 2024 các địa phương có từ 65% trở lên số cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên, người hoạt động không chuyên trách ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS đã được bồi dưỡng nâng cao năng lực, kỹ năng 9 về vận động, tư vấn, truyền thông công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, phòng, chống tảo hôn, kết hôn cận huyết thống. Định kỳ sơ kết, tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm, báo cáo theo quy định.