Theo báo cáo của cơ quan chức năng từ ngày 25/5/2020 đến ngày 25/5/2023 trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã xảy ra 41 vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong đó có 30 vụ lừa đảo với phương thức thủ đoạn thông thường, gây thiệt hại trên 33,126 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 73%); 11 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua không gian mạng gây thiệt hại trên 1,7 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 27%). Các phương thức thủ đoạn phạm tội chủ yếu là giả danh công an, toà án, viện kiểm sát, giả danh nhân viên các trang thương mại điện tử như: shopee, tiki, lazada… tuyển cộng tác viên đặt đơn hàng nhận tiền hoa hồng nhằm thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Thực hiện Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh xử lý hoạt động Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lào Cai đã ban hành Kế hoạch số 175/KH-UBND ngày 22/6/2020 thực hiện Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Qua ba năm triển khai đã đạt được một số kết quả nổi bật như sau:

Công tác tuyên truyền, phòng ngừa được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện. Công an tỉnh đã tham mưu cho Ban chỉ đạo 138 tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể; Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tăng cường, tuyên truyền phổ biến nội dung Chỉ thị số 21-CT/TTg, phương thức, thủ đoạn lừa đảo, các quy định của pháp luật về xử lý đối với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản gắn với các vụ việc, vụ án cụ thể mang tính điển hình với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Đăng tải, chia sẻ hàng nghìn lượt bài viết tuyên truyền trên mạng xã hội facebook, zalo, phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống loa truyền thanh xã, phường, thị trấn, nơi tập trung đông dân cư; niêm yết cảnh báo phòng ngừa tội phạm sử dụng công nghệ cao lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại các địa điểm giao dịch ngân hàng, cây rút tiền tự động; phối hợp với các nhà mạng viễn thông gửi tin nhắn cảnh báo tới điện thoại di động của người dân; triển khai xây dựng nhân rộng các mô hình phòng, chống tội phạm, xã hội hoá lắp camera an ninh để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn tội phạm… Thành lập đường dây nóng đặt tại Công an tỉnh (phòng Cảnh sát  hình sự) và Công an các huyện, thị xã, thành phố để tiếp nhạn, xử lý các thông tin phản ánh của người dân khi bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; xây dựng, hoàn thiện các văn bản pháp  luật liên quan đến phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản:  Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể; Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố rà soát, xác định những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan gây vướng mắc trong công tác phòng ngừa, xử lý vi phạm liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản, kịp thời tham mưu, kiến nghị và đề ra các giải pháp khắc phục thực hiện nghiêm quy định của Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản hướng dẫn liên quan về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, nhất là các nguồn tin liên quan đến tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Sở Tư pháp quán triệt công chứng viên, người thực hiện công chứng, chứng thực, thừa phát lại tuân thủ nguyên tắc hành nghề, thực hiện đúng thẩm quyền và trách nhiệm theo quy định của pháp luật; xử lý nghiêm hành vi tiếp tay cho hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và cá nhân. Sở Thông tin và Truyền thông chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí và hệ thống thông tin cơ sở tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn, hậu quả của tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, kết quả phòng ngừa, xử lý của các lực lượng chức năng để người dân nâng cao nhận thức, kịp thời cung cấp thông tin, tố giác hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Tăng cường quản lý các nội dung quảng cáo, đăng tải trên báo chí, môi trường mạng, xuất bản phẩm, quảng cáo tích hợp trên các sản phẩm dịch vụ bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, thuê bao di động, thuê bao internet, loại bỏ “sim rác”. Chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông, internet lưu giữ đầy đủ, chính xác, bảo mật thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ; tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hạ tầng mạng, không cung cấp dịch vụ có nội dung lừa đảo, chủ động triển khai các biện pháp cảnh báo, hỗ trợ bảo vệ người sử dụng. Sở Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an các cấp kịp thời phát hiện, xử lý các sai phạm liên quan đến đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, các loại hình kinh doanh dịch vụ để phòng ngừa hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Lào Cai tăng cường kiểm tra, phát hiện kịp thời các hành vi gian lận, không đúng quy định pháp luật về hoạt động thanh toán, trung gian thanh toán, phòng ngừa đối tượng lợi dụng để thực hiện hiện hành vi vi phạm pháp luật. Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo triển khai thực hiện các chính sách an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới, xoá đói giảm nghèo, tạo việc làm cho người lao động, phòng ngừa tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội nói chúng và tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng.

Công tác phát hiện, tiếp nhận, xử lý, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Từ ngày 25/5/2020 đến ngày 25/5/2023, Công an tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận 157 đơn tố giác, tin báo tội phạm về các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong đó: Đã xác minh, giải quyết: 146/157 đơn (tỷ lệ giải quyết đạt 93%). Kết quả: Ra Quyết định khởi tố 39 vụ với 30 bị can; Quyết định không khởi tố vụ án: 25 vụ; Quyết định tạm đình chỉ: 71 đơn; chuyển cơ quan khác điều tra theo thẩm quyền: 12 đơn. Đang xác minh giải quyết: 11 đơn. Số vụ án đã điều tra, xử lý: 43 vụ án với 38 bị can. Hiện đang điều tra 10 vụ với 04 bị can; chuyển cơ quan khác điều tra theo thẩm quyền 03 vụ với 02 bị can; kết luận điều tra chuyển Viện kiểm sát 28 vụ với 32 bị can; tạm đình chỉ 01 vụ; đình chỉ 01 vụ.

Dự báo trong thời gian tới tình hình hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản tiếp tục diễn biến phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại lớn về tài sản, gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và đời sống của Nhân dân. Để đảm bảo trật tự an toàn xã hội của địa phương, tỉnh Lào Cai tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm như: (i) Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ; Kế hoạch số 175/KH-UBND ngày 22/6/2020 của UBND tỉnh về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể trong công tác phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản. (ii) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, tinh thần cảnh giác và chủ động phòng ngừa trước mọi thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong Nhân dân. (iii) Xây dựng các quy chế, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhất là quy chế phối hợp giữa cơ quan điều tra với nhà cung cấp dịch vụ viễn thông và các ngân hàng thương mại trong cung cấp thông tin phục vụ điều tra, xác minh các vụ án, vụ việc liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản./.