Thực hiện Quyết định số 15/QĐ-BPC ngày 01/8/2024 của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai về việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề về chấp hành pháp luật trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai, Ngày 18/10/2024, Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai tiếp Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân tỉnh giám sát tại Sở Tư pháp Lào Cai.
Tại buổi làm việc Ông Nguyễn Chí Thức, Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh - Trưởng đoàn đã nhấn mạnh về vai trò trách nhiệm của Sở Tư pháp cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh và các cơ quan, đơn vị có liên quan.
Ông Nguyễn Chí Thức, Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh - Trưởng đoàn giám sát
Kết quả việc chấp hành pháp luật trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn từ năm 2022 đến tháng 6 năm 2024 công tác tham mưu ban hành văn bản triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hành Nghị quyết số 20/2023/NQ-HĐND ngày 08/12/2023, quy định một số mức chi đặc thù đảm bảo cho công tác PBGDPL, chuẩn tiếp cận pháp luật, và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, Sở Tư pháp cũng đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành 37 văn bản và Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh ban hành 43 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác PBGDPL tới các sở, ngành và địa phương trong tỉnh. Các văn bản này bao gồm các quyết định, kế hoạch và công văn hướng dẫn chi tiết về các chương trình, đề án và nhiệm vụ PBGDPL hàng năm. Sở Tư pháp - Cơ quan Thường trực Hội đồng tỉnh cũng đã chủ động ban hành 158 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, và địa phương trong việc triển khai công tác PBGDPL.
Công tác kiện toàn thành viên Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật và Tổ thư ký Hội gồm 01 Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh với 38 thành viên, Tổ thư ký Hội đồng gồm 17 thành viên; 04 Hội đồng phối hợp PBGDPL các ngành với tổng cộng 63 thành viên; và 09 Hội đồng phối hợp PBGDPL tại các huyện, thị xã, thành phố với 248 thành viên và 11 thư ký. Củng cố, kiện toàn đội ngũ báo cáo viên pháp luật thực hiện gồm 219 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, 277 báo cáo viên pháp luật cấp huyện và 3.088 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã.
Việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và trang bị tài liệu, phương tiện tuyên truyền, cũng như chi trả thù lao cho đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL Sở Tư pháp đã tổ chức 09 lớp bồi dưỡng kiến thức và tập huấn nghiệp vụ cho 1.340 đại biểu, bao gồm các báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cấp huyện và tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Tại các lớp tập huấn đã cấp phát 1.340 bộ tài liệu pháp luật cho các đại biểu tham dự.
Quang cảnh buổi làm việc
Nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật tập trung đặc biệt vào các văn bản pháp luật liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân và doanh nghiệp, bao gồm các quy định về sản xuất, kinh doanh; quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp; xử phạt vi phạm hành chính, phòng, chống tham nhũng và tiêu cực; phòng, chống ma túy; phòng, chống tội phạm; cải cách hành chính; tảo hôn; tín ngưỡng, tôn giáo; lao động và việc làm; đất đai; bảo vệ rừng và phổ biến sâu rộng các chủ trương, quan điểm, chính sách của Đảng, đã tổ chức tuyên truyền 96 văn bản quy phạm pháp luật.
Hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật thực hiện đa dạng như phối hợp truyền thông với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Lào Cai, cung cấp tài liệu pháp luật đã mua và cấp phát 32 đầu sách để bổ sung cho tủ sách pháp luật của 95 xã, bao gồm 70 xã đặc biệt khó khăn, 08 xã biên giới và 17 xã thuộc huyện nghèo; biên soạn và cấp phát 14.000 ấn phẩm. Biên soạn 30 chuyên đề phổ biến pháp luật theo kế hoạch tuyên vận của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Tổ chức 10 hội nghị PBGDPL (4 đợt/năm) về các Luật mới của Quốc hội và các văn bản quy phạm pháp luật khác, thu hút 2.383 đại biểu tham gia và đã cấp phát 2.383 bộ tài liệu, 33 hội nghị tập huấn nghiệp vụ với 3.946 lượt người tham gia đã được tổ chức. Đăng tải 1.835 tin, bài, và ảnh trên Trang thông tin PBGDPL tỉnh. Đồng thời, tổ chức 06 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với 156.695 lượt người tham gia.
Mô hình PBGDPL điểm thành lập và duy trì các mô hình điểm như “Thanh thiếu niên nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” tại xã Phong Niên và xã Thái Niên, huyện Bảo Thắng. Tổ chức 04 hội nghị tập huấn và 04 hội nghị tuyên truyền pháp luật cho khoảng 1.050 người là thành viên các mô hình này. Nhiều mô hình PBGDPL hiệu quả tiếp tục được xây dựng và nhân rộng như: “Mỗi tuần một câu hỏi, một đáp án” của Bộ đội Biên phòng tỉnh; “Truyền thông chính sách qua các nền tảng số” của Sở Thông tin và Truyền thông; mô hình hương ước, quy ước gắn với bảo vệ, phát triển rừng, thực hiện nếp sống văn minh và xây dựng nông thôn mới; câu lạc bộ phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của Sở Văn hoá và Thể thao; câu lạc bộ “Nông dân với pháp luật” và các mô hình phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống của huyện Bảo Yên và huyện Văn Bàn.
Từ năm 2022 đến tháng 6 năm 2024, Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh và các huyện, thị xã, thành phố Lào Cai đã tổ chức 53.655 cuộc PBGDPL với 4.370.242 lượt người tham gia. Đồng thời, tổ chức 44 cuộc thi tìm hiểu pháp luật, thu hút 306.564 lượt người tham dự. Biên soạn và phát hành 1.362.279 tài liệu tuyên truyền pháp luật dưới nhiều hình thức như tin bài, tờ rơi, tờ gấp, và thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng, internet…
Tổ chức triển khai thực hiện các Chương trình, Đề án về PBGDPL có hiệu quả trong đó có Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL”. Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027” Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lào Cai đã tổ chức 19 buổi quán triệt nội dung cơ bản của Đề án 1371 cho 327 cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân. Bộ cũng đã chỉ đạo và hướng dẫn Ban Chỉ huy Quân sự thành phố Lào Cai và thị xã Sa Pa tham mưu với UBND cùng cấp để xây dựng kế hoạch làm điểm trong việc triển khai thực hiện Đề án. Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 – 2027” Sở Tư pháp đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh, Hội đồng phối hợp PBGDPL ban hành 03 Kế hoạch, 02 Công văn để triển khai. Đồng thời tổ chức 04 lớp tập huấn về kỹ năng truyền thông dự thảo chính sách cho 673 đại biểu là báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cấp huyện và tuyên truyền viên pháp luật cấp xã; phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông tập huấn cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên về kỹ năng truyền thông và xử lý thông tin khi thực hiện truyền thông dự thảo chính sách.
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi các cơ quan, đơn vị và địa phương đã phối hợp tổ chức 684 buổi tuyên truyền, tiếp cận 56.688 lượt người từ nhiều tầng lớp khác nhau, đồng thời phát hành tài liệu phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết bằng nhiều ngôn ngữ (Việt, Mông, Dao). Các hình thức tuyên truyền đa dạng bao gồm pa-nô, áp phích, tờ rơi và xuất bản bài viết trên các nền tảng thông tin điện tử. 19 mô hình điểm cấp tỉnh và 121 mô hình, Câu lạc bộ cấp huyện, xã được duy trì thường xuyên với các buổi sinh hoạt định kỳ, cập nhật kiến thức và tuyên truyền pháp luật về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết. Thực hiện việc biên soạn, cấp phát 14.000 cuốn ấn phẩm cho tủ sách pháp luật của các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; cơ quan chuyên môn cấp huyện và Uỷ ban nhân dân cấp xã. Đồng thời phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện tổng kết 05 năm thực hiện Quyết định số 14/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, quản lý, khai thác Tủ sách pháp luật.
Triển khai hiệu quả Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (09/11), Sở Tư pháp đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện hàng năm. Theo kế hoạch này, các cơ quan, đơn vị căn cứ vào tình hình và điều kiện thực tế của mình để lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp, bảo đảm tính hiệu quả và gắn liền với nhiệm vụ chính trị được giao.
Triển khai các nhiệm vụ PBGDPL trong nhà trường và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. PBGDPL cho các đối tượng đặc thù theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật các ngành có liên quan như Tư pháp, Biên phòng, Dân tộc, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại vụ, Công an, Lao động - Thương binh và Xã hội, Văn hóa và Thể thao, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, các địa phương vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn… đã có sự phối hợp chặt chẽ, tham gia tích cực trong tổ chức phổ biến pháp luật cho cán bộ, Nhân dân ở nông thôn, vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, người lao động trong các doanh nghiệp, phạm nhân…
Thực hiện kiểm tra công tác PBGDPL Sở Tư pháp đã tham mưu cho Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh ban hành 03 Kế hoạch kiểm tra và 03 Quyết định thành lập Đoàn kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đồng thời thực hiện kiểm tra công tác PBGDPL tại 06 đơn vị cấp tỉnh; 04 đơn vị cấp huyện; 10 đơn vị cấp xã; ban hành 20 thông báo kết luận kiểm tra, hoàn thành 100% kế hoạch đề ra.
Nhìn chung, trong giai đoạn từ năm 2022 đến tháng 6 năm 2024, công tác tuyên truyền và PBGDPL đã được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những vấn đề mà dư luận xã hội và cộng đồng quan tâm. Đặc biệt, hình thức PBGDPL đã có nhiều đổi mới, với việc các cơ quan và đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng, và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong công tác này. Nhiều cơ quan, đơn vị đã đa dạng hóa hình thức PBGDPL, đầu tư công phu và sáng tạo trong cách thức triển khai, mang lại hiệu quả cao.
Tại buổi làm việc Đoàn giám sát đã tập trung trao đổi, làm rõ những vấn đề quan tâm trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành Tư pháp, đặc biệt là công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; những khó khăn, vuớng mắc trong quá trình thực hiện. Phát biểu tại buổi làm việc, Ông Nguyễn Chí Thức, Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh - Trưởng đoàn giám sát đánh giá cao sự nỗ lực của Sở tư pháp trong thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, hoạt động của ngành vẫn còn một số hạn chế cần quan tâm trong thời gian tới, đó là: Đồng chí đề nghị Sở Tư pháp phát huy vai trò đẩy mạnh các hình thức phổ biến giáo dục pháp luật. Quan tâm hơn nữa tới sự phối hợp với các ngành trong Hội đồng phối hợp. Tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt các Chương trình, Đề án, Kế hoạch PBGDPL trong những năm tới theo hướng dẫn của trung ương, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh. Đồng thời triển khai kịp thời các văn bản pháp luật do trung ương và địa phương ban hành trong năm 2024 và các năm tiếp theo. Tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ PBGDPL cho đội ngũ làm công tác PBGDPL nhằm nâng cao năng lực triển khai các hoạt động PBGDPL một cách hiệu quả. Tăng cường hoạt động truyền thông về pháp luật, đặc biệt là trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, và qua các hoạt động văn hóa, thể thao nhằm đưa kiến thức pháp luật đến mọi tầng lớp Nhân dân. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành để đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong việc phổ biến giáo dục pháp luật tại địa phương. Khuyến khích việc tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến, mô hình sân khấu hóa pháp luật, phiên tòa giả định, nhằm thu hút sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, nhất là ở khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện PBGDPL tại các địa phương nhằm kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp khắc phục.