Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp phòng ngừa tội phạm giết người tại công văn 1676/TTg-NC ngày 30/11/2020. Trong thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường các biện pháp tuyên truyền, phòng ngừa đối với tội phạm giết người trên địa bàn. Qua hơn 01 năm triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh Lào Cai, tội phạm hình sự nói chung và tội phạm giết người nói riêng cơ bản đã được kiềm chế.  Năm 2021 trên địa bàn tỉnh Lào Cai xảy ra 12 vụ án giết người, làm chết 10 người, bị thương 02 người (tăng 04 vụ, số người chết tăng 03 người so với năm 2020). Các cơ quan chức năng đã điều tra khám phá 12/12 vụ, bắt xử lý 12 đối tượng (tăng 05 đối tượng so với năm 2020). Nguyên nhân chủ yếu là do những mâu thuẫn bột phát nhất thời, do uống rượu hoặc từ những mâu thuẫn, xích mích nhỏ trong đời sống sinh hoạt của quần chúng nhân dân nhưng không được phát hiện và giải quyết kịp thời. Các vụ án xảy ra hầu hết mang tính chất đơn lẻ, không có đồng phạm và không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong quá trình thực hiện tội phạm và che giấu tội phạm; công cụ phương tiện phạm tội (hung khí gây án) chủ yếu là gậy, dao, gạch, đá... là những vật dụng có sẵn trong đời sống sinh hoạt. Tuy nhiên những vụ án xảy ra lại có tính chất, mức độ rất nghiêm trọng, nhiều vụ án đối tượng gây án rất côn đồ, manh động, sử dụng hung khí nguy hiểm thực hiện tội phạm đến cùng. Phần lớn các vụ án giết người xảy ra ở địa bàn vùng sâu vùng xa, trình độ nhận thức và hiểu biết pháp luật của người dân còn nhiều hạn chế.

Theo đánh giá của Ban chỉ đạo 138/CP Chính phủ, thời gian tới tội phạm giết người dự báo diễn biến phức tạp. Các vụ giết người xảy ra chủ yếu do mâu thuẫn như: tranh chấp đất đai, tài sản, ghen tuông tình ái, mâu thuẫn trong sinh hoạt hàng ngày hoặc bột phát khi sử dụng rượu bia, tai nạn giao thông...; do quẫn bách về kinh tế, do trình độ lạc hậu, mê tín dị đoan....Đối tượng phạm tội đa dạng về thành phần, đa số phạm tội lần đầu, chưa có tiền án, tiền sự hoặc do người nghiện ma túy, “ngáo đá”, tâm thần, các đối tượng ở tuổi vị thành niên gây án nên khó khăn trong công tác nhận diện.

Để tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 138/CP về tăng cường các biện pháp phòng ngừa tội phạm giết người Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai ban hành văn bản số 2734/UBND-NC ngày 20/6/2022, trong văn bản Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể và UBND các huyện, thị xã, thành phố tập trung chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ sau:

Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các Chỉ thị, Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ban chỉ đạo 138/CP về phòng, chống tội phạm. Chủ động làm tốt công tác phòng ngừa tội phạm, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa xã hội và phòng ngừa nghiệp vụ; phòng ngừa từ sớm, từ xa, từ cơ sở là chính, lấy cơ sở là địa bàn trọng tâm. Tăng cường phối hợp quản lý, giáo dục đối tượng ở địa bàn cơ sở, nhất là nhóm đối tượng có nguy cơ phạm tội hoặc tái phạm tội, như: người sử dụng trái phép chất ma túy, đối tượng “ngáo đá”, người bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh, số mới được đặc xá, tha tù....Triển khai thực hiện có hiệu quả các biện pháp, hình thức tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật cho Nhân dân, nhất là thanh thiếu niên, người lao động, học sinh, sinh viên... ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, biển đảo. Thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 279/KH-MTTW-BCA ngày 29/3/2021 về tiếp tục đẩy mạnh Chương trình phối hợp số 09/CTr-BCA-MTTW giữa Ban Thường trực ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên với Bộ Công an về “Đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới” giai đoạn 2021-2023. Bảo đảm hiệu quả, tập trung, thống nhất, tạo nền tảng để có thể triển khai các biện pháp phòng ngừa xã hội và phòng ngừa nghiệp vụ, góp phần xây dựng cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho Nhân dân. Chú trọng duy trì, phát huy, xây dựng mới các mô hình, điển hình tiên tiến trong Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc hoạt động hiệu quả, được Nhân dân đồng tình ủng hộ, tự nguyện, tự giác tham gia; phát triển và nâng cao chất lượng các hình thức tự quản, tự phòng, tự bảo vệ, tự hòa giải từ gia đình đến cộng đồng dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục, nhất là ở địa bàn trọng điểm, phức tạp về trật tự xã hội.

Giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan tham mưu, triển khai quyết liệt các giải pháp, phương án góp phần kéo giảm tội phạm; các chương trình, kế hoạch, biện pháp để huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trong công tác phòng ngừa tội phạm giết người góp phần bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, tập trung đấu tranh, triệt phá các băng nhóm, tội phạm có tổ chức, nhất là băng nhóm nguy hiểm, có biểu hiện hoạt động theo kiểu “xã hội đen”, “đâm thuê, chém mướn”, “bảo kê”, đòi nợ thuê, liên quan đến “tín dụng đen”... Triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự; thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát nhằm phát hiện, ngăn chặn, giải quyết kịp thời các hành vi bạo lực, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ gây án.

Khai thác, sử dụng đồng bộ, phát huy giá trị hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và hệ thống sản xuất, cấp và quản lý Căn cước công dân nhằm làm tốt công tác phòng ngừa không để tội phạm hoạt động. Chú trọng tăng cường lực lượng, tập huấn nâng cao nghiệp chuyên môn cho Công an cấp cơ sở; sớm phát hiện các mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, kịp thời báo cáo, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền có biện pháp tuyên truyền, giáo dục, vận động, hòa giải, không để các mâu thuẫn kéo dài...