Triển khai thực hiện Quyết định số 1309/QĐ-TTg ngày 05/9/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án đưa nội dụng quyền con người vào Chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân (Quyết định số 1039/QĐ-TTg) và Chỉ thị số 34/CT-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện Đề án đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân (Chỉ thị số 34/CT-TTg), UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án hàng năm, tổ chức Hội nghị quán triệt triển khai Quyết định số 1039/QĐ-TTg, Chỉ thị số 34/CT-TTg tới các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thị xã, thành phố. Chỉ đạo chính quyền các địa phương đã tổ chức quán triệt triển khai các văn bản trên đến các thôn, tổ dân phố và các hộ gia đình thông qua đó đã nâng cao nhận thức của người dân về quyền của trẻ em và việc đảm bảo quyền trẻ em. Chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Đề án trong các cơ sở giáo dục theo từng cấp học tích hợp giáo dục quyền con người trong chương trình chính khoá theo chủ đề, hoạt động trải nghiệm và hoạt động giáo dục tập thể. Giảng dạy tích hợp, lồng ghép nội dung giáo dục quyền con người vào các môn học (Tự nhiên và Xã hội, Tiếng Việt, Khoa học, Hoạt động trải nghiệm, giáo dục kinh tế và pháp luật…). Tổ chức tập huấn trực tiếp cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục cấp huyện, các trường tiểu học và giáo viên dạy môn giáo dục công dân cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông về nội dung giáo dục quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân. Qua triển khai thực hiện Đề án, việc đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục của các cấp học, bậc học đã đạt được một số kết quả nổi bật như sau:

Đối với giáo dục mầm non, các cơ sở giáo dục mầm non đã thực hiên tích hợp đưa quyền trẻ em vào các hoạt động giáo dục hàng ngày, chỉ đạo các nhóm lớp xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ theo chủ đề. Tích hợp vào hoạt động vui chơi và đóng vai để giúp trẻ hiểu và thực hành quyền con người. Tạo môi trường học tập là nơi mọi trẻ em đều cảm thấy an toàn, được tôn trọng và có cơ hội phát triển. Tổ chức các buổi gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của quyền con người và cách hỗ trợ trẻ trong việc nhận thức và thực hành quyền con người; tổ chức các cuộc thi, hội thi cho trẻ mầm non nhằm nâng cao chất lượng xây dựng môi trường giáo dục đảm bảo quyền sống, quyền phát triển, quyền được bảo vệ và quyền tham gia của trẻ thông qua đó đã nâng cao nhận thức cho cha mẹ trẻ trong việc đảm bảo sức khoẻ, dinh dưỡng và tinh thần giúp trẻ phát triển toàn diện đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền trẻ em.

Đối với giáo dục tiểu học, đã tổ chức sinh hoạt chuyên môn rà soát, tích hợp nội dung giáo dục quyền con người trong từng môn học. Chỉ đạo các nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục, kế hoạch môn học; lồng ghép trong các hoạt động giáo dục tập thể theo năm học với các chủ đề theo từng tháng cụ thể. Giao quyền chủ động cho giáo viên thiết kế Kế hoạch bài dạy đưa nội dung giáo dục quyền con người một cách tự nhiên, thực hiện dạy học tích hợp quyền con người theo chủ đề; đưa nội dung giáo dục quyền con người thành nội dung của hoạt động trải nghiệm và hoạt động tập thể; lồng ghép nội dung giáo dục quyền con người trong các môn học Tự nhiên và Xã hội, Tiếng Việt, Khoa học… Xây dựng môi trường giáo dục có sự tôn trọng, bảo vệ quyền con người.

Đối với giáo dục trung học cơ sở (THCS), trung học phổ thông (THPT), các trường THCS,THPT đã tích hợp nội dung giáo dục quyền con người vào Chương trình môn Giáo dục công dân, môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật với 100% học sinh THCS,THPT tham gia học tập.

Về đưa nội dung quyền con người vào Chương trình giáo dục tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tỉnh Lào Cai. Phân hiệu đại học Thái Nguyên tỉnh Lào Cai đã thực hiện đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục thông qua các hoạt động sinh hoạt công dân học sinh - sinh viên, đặc biệt là “Tuần sinh hoạt công dân” được tổ chức vào đầu mỗi năm học. Trong tuần sinh hoạt này, nhà trường chú trọng phổ biến các quy định pháp luật liên quan đến quyền con người, quyền công dân và quyền lợi của sinh viên theo Hiến pháp năm 2013, Luật Giáo dục và các luật khác có liên quan. Trong chương trình đào tạo của nhà trường, môn học Pháp luật đại cương là học phần bắt buộc đối với sinh viên với mục tiêu cung cấp kiến thức cơ bản về quyền con người và các quy định của pháp luật liên quan. Các hoạt động và Chương trình đào tạo tại nhà trường không chỉ cung cấp cho sinh viên kiến thức cơ bản về quyền con người mà còn củng cố niềm tin, giúp sinh viên nhận thức rõ giá trị của quyền con người và có thái độ, tôn trọng, bảo vệ quyền lợi của chính mình và người khác. Tại trường Cao đẳng Lào Cai, trong “Tuần sinh hoạt công dân” học sinh, sinh viên đầu mỗi năm học nhà trường đã lựa chọn nội dung pháp luật phù hợp để tuyên truyền, phổ biến đến sinh viên bên cạnh việc tuyên truyền quy chế, quy định về đào tạo, chế độ chính sách, khen thưởng kỷ luật nhằm trang bị những kiến thức cần thiết cho sinh viên mới nhập học, giúp sinh viên hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ của mình.

Bên cạnh những kết quả đạt được, nguồn tài liệu và giáo trình về quyền con người chưa phong phú dẫn đến khó khăn cho viẹc thiết kế và triển khai nội dung giảng dạy dẫn đến việc tích hợp quyền con người vào các môn học chưa đồng bộ, dẫn đến việc học sinh, sinh viên có cái nhìn toàn diện về quyền con người. Đội ngũ giáo viên chưa được đào tạo chuyên sâu về quyền con người. Phụ huynh nhận thức chưa đầy đủ về vài trò của giáo dục quyền con người, từ đó không hỗ trợ hoặc tham gia tích cực vào quá trình giáo dục đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai Đề án.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả triển khai thực hiện Đề án trong thời gian tới, tỉnh Lào Cai tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau: (i) Tiếp tục quán triệt các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác giáo dục quyền con người; (ii) Kiến nghị bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy định về giáo dục quyền con người trong hệ thống giáo dục; (iii) Tiếp tục điều chỉnh, hoàn thiện nội dung về quyền con người trong chương trình, giáo trình, tài liệu, thực hiện lồng ghép, tích hợp nội dung giảng dạy quyền con người trong các chương trình đào tạo, bồi dưỡng; (iv) Tăng cường hợp tác giữa các cơ sở giáo dục trong tỉnh, ngoài tỉnh, hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, giáo dục quyền con người./.