Bát Xát là một huyện vùng cao biên giới nằm ở phía Tây bắc tỉnh Lào Cai, bao gồm 14 dân tộc anh em chung sống như HMông, Dao đỏ, Hà Nhì, Giáy,... được thành lập theo Quyết định số 2588/QĐ-UBND ngày 10/10/2007 và được kiện toàn theo Quyết định 157/QĐ-UBND ngày 17/01/2020 của UBND tỉnh Lào Cai.

Hằng năm, trên cơ sở Kế hoạch của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Lào Cai, các Chi nhánh đã xây dựng Kế hoạch hoạt động cụ thể phù hợp với thực trạng địa bàn nơi mình công tác, thực hiện tốt công tác chuyên môn, như: tư vấn pháp luật tại trụ sở, tham gia đại diện, bào chữa cho các đối tượng có yêu cầu, đồng thời trú trọng tổ chức các đợt truyền thông về địa bàn các xã nghèo và các thôn, bản đặc biệt khó khăn.

Thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý 2017, Chi nhánh Trợ giúp pháp lý số 6 huyện Bát Xát đã tuyên truyền, phổ biến tới Nhân dân nhiều chính sách pháp luật, tháo gỡ được nhiều vướng mắc xảy ra trong đời sống thường ngày, tiếp nhận và thụ lý 542 vụ việc cho 542 đối tượng có yêu cầu (chiếm 15,2% so với tổng số vụ việc mà Trung tâm tiếp nhận), trong đó tư vấn là 447 vụ, tham gia tố tụng là 94 vụ và đại diện ngoài tố tụng 01 vụ.

Hoạt động phối hợp theo Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT giữa các cơ quan Cảnh sát điều tra, Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân đã đi vào nền nếp, hầu hết các đối tượng đều được cung cấp thông tin và giải thích về người được TGPL theo biểu Mẫu số 01 và 02 của Thông tư, biết liên hệ tới Chi nhánh để được hướng dẫn viết đơn, hay hoàn thiện các thủ tục pháp lý ban đầu trong vụ việc cụ thể có liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng của bản thân.

Nhân dân xã Mường Vi trong buổi  truyền thông

Hoạt động truyền thông về trợ giúp pháp lý (TGPL) hướng về địa bàn các thôn, bản vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg (Giai đoạn 2016-2020) của Thủ tướng Chính phủ được duy trì và thay thế bằng Quyết định số 861/QĐ-TTg và Quyết định 612/QĐ-UBDT ngày 16/9/2021 của Ủy ban Dân tộc. Chi nhánh đã phối hợp với phòng Tư pháp, Hội nông dân, hội Liên hiệp Phụ nữ huyện cùng các đoàn thể và UBND các xã tổ chức được 75 đợt về địa bàn 75 thôn, bản khó khăn (chiếm 10,1% tổng số đợt truyền thông của Trung tâm). Qua các đợt truyền thông, Chi nhánh trợ giúp pháp lý số 6 đã tuyên truyền, phổ biến tới 2.660 lượt đồng bào các dân tộc thiểu số các văn bản pháp luật hiện hành như: Luật Trợ giúp pháp lý, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Đất đai, một số vấn đề về trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bị mua bán; về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, về tranh chấp quyền sở hữu...;

Công tác truyền thông về pháp luật và trợ giúp pháp lý cũng được Chi nhánh trú trọng thông qua nhiều hình thức như: Cung cấp các thông tin về đối tượng được hưởng dịch vụ TGPL miễn phí; địa chỉ, điện thoại liên hệ của Trợ giúp viên pháp lý và Chi nhánh trên địa bàn, các mẫu đơn yêu cầu TGPL được sắp xếp tại các bảng tin, hộp tin đặt tại trụ sở các nhà văn hóa, UBND các xã, thị trấn, các đồn biên phòng và các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn; cấp phát tờ gấp pháp luật với nhiều nội dung có liên quan đến đời sống thường ngày của Nhân dân.

Ngoài công tác chuyên môn, Chi nhánh còn tham gia đầy đủ các hoạt động đoàn thể với khối Nội chính, phòng Tư pháp, công đoàn hay Đoàn thanh niên,... nhiệt tình hưởng ứng các phong trào do Trung tâm, UBND huyện và các đoàn thể phát động, tham gia ủng hộ các quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ vì người nghèo,... Đồng thời tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới, giúp đỡ bà con thôn Cán Tỷ, xã Bản Xèo có thêm trình độ hiểu biết về pháp luật, nâng cao trình độ dân trí, xây dựng nếp sống văn hóa, đồng thời gìn giữ bản sắc dân tộc và trật tự an toàn xã hội. Bên cạnh đó Chi nhánh còn nhận đỡ đầu cháu Vừ A Hựa, Dân tộc Giáy (Sinh năm 2012) trú tại thôn Nà Nặc xã Trịnh Tường có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, bố mẹ đều không còn, Chi nhánh đã Quyết định hỗ trợ cháu Hựa 100.000đ/tháng cho đến khi cháu 18 tuổi, cùng với các phần quà trong các dịp ngày Lễ, Tết hay ngày khai giảng năm học mới.

Chi nhánh Trợ giúp pháp lý số 6 trao quà cho cháu Vừ A Hựa trong dịp đầu năm học mới 9/2021.

        Mặc dù đã giải đáp được phần nào những vướng mắc trong cuộc sống thường ngày của bà con trên địa bàn, tuy nhiên hoạt động Trợ giúp pháp lý còn gặp nhiều khó khăn như: địa bàn xa trung tâm, giao thông đi lại khó khăn, trong khi đó lực lượng cán bộ làm công tác trợ giúp pháp lý còn mỏng; hơn nữa nhiều đồng bào còn chưa thông thạo tiếng phổ thông nên việc trao đổi, cung cấp thông tin của vụ việc còn nhiều hạn chế. Một số tâm lý còn e ngại, bị ảnh hưởng bởi phong tục tập quán địa phương, nên chưa biết đến yêu cầu trợ giúp pháp lý. Trong thời gian tới, Chi nhánh tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ chuyên môn, giúp cho đồng bào dân tộc anh em và những đối tượng yếu thế trên địa bàn có nhiều cơ hội tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật./.